1. Ghép tế bào gốc là gì? Các loại cấy ghép tế bào gốc điều trị ung thư?

Ghép tế bào gốc là quá trình thay thế các tế bào gốc bất thường bằng những tế bào gốc khỏe mạnh. Có hai loại cấy ghép tế bào gốc bao gồm: tự thân và đồng loài.

Nuôi cấy, tăng sinh tế bào gốc trong phòng thí nghiệm trước khi thực hiện ghép tế bào gốc 

• Phương pháp cấy ghép tế bào gốc tự thân sử dụng tế bào gốc của chính mình được thu thập và nuôi cấy trong phòng thí nghiệm.

• Phương pháp cấy ghép tế bào gốc đồng loài sử dụng tế bào gốc từ người hiến tặng phù hợp về gen, có thể là họ hàng (như người anh chị em trong gia đình).

Đối với phương pháp ghép tế bào gốc này, các tế bào gốc sau khi được phân lập từ các nguồn tự thân hoặc hiến tặng sẽ được nuôi cấy, tăng sinh trong điều kiện phù hợp bằng công nghệ hiện đại, với quy trình kiểm soát chất lượng sản phẩm tế bào đầu ra vô cùng nghiêm ngặt. Sau cùng, tế bào gốc sẽ được đưa trở lại vào cơ thể người bệnh với liều lượng phù hợp và chất lượng đã được kiểm soát.

1.1. Ghép tế bào gốc tự thân 

Các tế bào gốc thường được lấy ra từ máu hoặc tủy xương của chính bệnh nhân trước khi thực hiện hóa trị và xạ trị. Các tế bào này sẽ trải qua quá sinh tăng sinh và được lưu trữ đông lạnh. Khi kết thúc đợt điều trị, các tế bào gốc đã lưu trữ sẽ được rã đông và truyền trở lại vào cơ thể bệnh nhân.

Ưu điểm lớn nhất của ghép tế bào gốc tự thân mảnh ghép dễ dàng phát triển và phục hồi chức năng tạo máu và miễn dịch nhanh chóng ở bệnh nhân mà không gặp trở ngại việc thải loại hoặc việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch

Cấy ghép tế bào gốc tự thân hiện nay được áp dụng thành công trong điều trị một số bệnh, bao gồm:

• Nhóm các ung thư hệ tạo máu: Bệnh bạch cầu, u lympho và đa u tủy

• Một số các ung thư thuộc nhóm u đặc như: Ung thư tinh hoàn, u nguyên bào thần kinh, và một số bệnh ung thư ở trẻ em khác

• Ngoài ra, cấy ghép tế bào gốc được nghiên cứu và có triển vọng trong việc áp dụng điều trị một số bệnh lý không phải ung thư như: Bệnh xơ cứng hệ thống, bệnh đa xơ cứng (MS), bệnh Crohn và bệnh lupus ban đỏ hệ thống.

1.2. Ghép tế bào gốc đồng loài

Tế bào gốc từ người cho có thể là thành viên trong gia đình (anh chị em) hoặc người hiến tặng có mức độ tương thích với tế bào của bệnh nhân. Các tế bào gốc của người hiến tặng sẽ tạo tái tạo lại các tế bào máu và tạo ra hệ miễn dịch mới trong cơ thể bệnh nhân sau khi điều trị bằng hóa chất hoặc bằng xạ trị. 

Cấy ghép tế bào gốc đồng loài thường được ứng dụng trong điều trị một số bệnh như bạch cầu, u lympho, đa u tủy, hội chứng loạn sinh tủy và thiếu máu bất sản.

2. Các nguồn tế bào gốc dùng cấy ghép 

Nguồn thu nhận tế bào gốc

Tế bào gốc sử dụng trong cấy ghép thường được thu thập từ các nguồn sau đây:

• Tủy xương

Tủy xương là nguồn cung cấp tế bào gốc dồi dào và phong phú, là mô chất lỏng xốp nằm ở chính giữa một số xương với chức năng tạo ra các tế bào máu và tế bào miễn dịch của cơ thể. Xương chậu (hông) là vị trí có nhiều tủy nhất và đây cũng là nơi chứa số lượng tế bào gốc khá lớn. 

• Máu ngoại vi

Trong máu ngoại vi thường không chứa nhiều tế bào gốc. Tuy nhiên, có thể tiêm các chất giống như hormone nhằm kích thích tế bào gốc từ tủy xương ra ngoài máu ngoại vi từ đó thu nhận máu và phân lập tế bào gốc. Tuy không thu được lượng tế bào gốc dồi dào như tủy xương nhưng phương pháp này ít xâm lấn, gây đau đớn cho bệnh nhân hoặc người hiến.

• Máu cuống rốn 

Máu cuống rốn là máu còn lại trong dây rốn và nhau thai của trẻ sơ sinh sau khi lọt lòng. Đây là nguồn tế bào gốc mới, dồi dào để thực hiện cấy ghép tế bào gốc đồng loài. Quá trình thu nhận đơn giản, không gây xâm lấn và là nguồn tế bào gốc phong phú.

3. Cấy tế bào gốc giúp ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư

Viện nghiên cứu ứng dụng công nghệ tế bào gốc Mescells

Theo Trung tâm Dữ liệu Nhóm cấy ghép Tủy và Máu Châu Á - Thái Bình Dương (Asia-Pacific Blood and Marrow Transplantation Group Data Center) trong 10 năm trở lại đây Việt Nam là nước có tỷ lệ tăng cao về số lượng các ca cấy ghép tế bào gốc tạo máu với tỉ lệ ca ghép đồng loài là hơn 50% so với những trường hợp ghép tự thân và tập trung chủ yếu điều trị các bệnh liên quan đến ung thư máu, với khả năng sống sót sau 5 năm là hơn 50%.

Việc cấy ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị các bệnh về ung thư máu hay rối loạn hệ thống tạo máu là giải pháp điều trị duy nhất đối với nhóm bệnh nhân này. So với các phương pháp điều trị bệnh ung thư thông thường, cấy ghép tế bào gốc điều trị ung thư đã mở ra cánh cửa hy vọng và cơ hội mới cho các bệnh nhân ung thư trên toàn thế giới nói chung, và tại Việt Nam nói riêng.

-------------

Để hiểu thêm kiến thức công nghệ Tế bào, liên hệ với Mescells:
Văn phòng đại diện Nhật Bản: 〒175-0094 Tokyo, Itabashi ku, Narimasu 5-6-15
Hotline: 0936 588 688
Email: institute@mescells.com