1. Lịch sử nghiên cứu công nghệ tế bào gốc của Nhật Bản

Hơn 2 thập kỷ qua, những nghiên cứu về tế bào gốc xuất hiện và mang lại những bước ngoặt đánh dấu sự phát triển vượt bậc của công nghệ trong nền y học tái tạo. Nhật Bản được biết đến là “cái nôi” của công nghệ tế bào với 3 giải Nobel Y Sinh học, chứng minh ứng dụng của công nghệ tế bào trên toàn thế giới, mở ra triển vọng đẩy lùi hàng loạt căn bệnh ác tính, giúp chống lại các tác nhân lão hóa, kéo dài tuổi thọ, nâng cao thể chất và trí tuệ của con người.

Năm 2012 Giải Nobel Y học và Sinh lý học đã được trao cho giáo sư Shinya Yamanka

Năm 2012 Giải Nobel Y học và Sinh lý học đã được trao cho giáo sư Shinya Yamanka (đại học Kyoto, Nhật Bản) vì đã khám phá ra các tế bào trưởng thành có thể được lập trình lại để trở thành các tế bào gốc đa năng cảm ứng (iPSC) có đặc tính tương tự của tế bào gốc phôi (ESC), các tế bào này có khả năng phát triển thành tất cả các mô trong cơ thể. Sự phát hiện đột phá này đem đến tiềm năng to lớn trong việc sử dụng tế bào gốc để điều trị cho những người mắc các bệnh nan y không thể điều trị bằng các liệu pháp phẫu thuật hoặc thuốc. Các thử nghiệm lâm sàng được thử nghiệm trên các bệnh nhân mắc bệnh lý như thoái hóa điểm vàng, chấn thương dây chằng, bệnh tiểu đường, bệnh tim và bệnh Parkinson. Các thử nghiệm lâm sàng đều cho thấy những triển vọng đáng kể trong việc chữa trị bệnh. 

Năm 2016, giáo sư Yoshinori Ohsumi tại Viện công nghệ Tokyo đã được trao giải Nobel Y sinh

Năm 2016, giáo sư Yoshinori Ohsumi tại Viện công nghệ Tokyo đã được trao giải Nobel Y sinh cho những khám phá về quá trình tự thực của tế bào. Những bất thường của quá trình này liên quan đến các bệnh về thoái hóa thần kinh, bệnh về cơ, bệnh tiểu đường loại 2, các rối loạn thường gặp ở người cao tuổi… hoặc liên quan đến sự tăng sinh, tăng khả năng kháng thuốc của tế bào ung thư. Công trình này là chiếc chìa khóa để hiểu rõ hơn về rất nhiều loại bệnh, giúp tìm ra cách thức điều trị mới.

Năm 2018, giải nobel y học được trao cho hai nhà khoa học Tasuku Honjo và James Allison với các công trình nghiên cứu độc lập về các protein có tác dụng ức chế hệ miễn dịch, mở đường cho việc tìm ra các biện pháp điều trị ung thư mới. Tasuku Honjo, một giáo sư xuất sắc và là phó tổng giám đốc của Viện Nghiên cứu Cao cấp của Đại học Kyoto, đã tìm ra protein PD-1 vào năm 1992 có tác dụng ức chế hoạt động tế bào T. Từ nghiên cứu này, các loại thuốc miễn dịch chống PD-1 được phát triển để tế bào T có thể tấn công và loại bỏ các tế bào ác tính. Các thuốc kháng PD-1 có thể kể đến như pembrolizumab (Keytruda của hãng Merck) và nivolumab (Opdivo của hãng Bristol-Myers Sqibb) được sử dụng để điều trị nhiều loại ung thư khác nhau như ung thư hắc tố, ung thư phổi, ung thư đầu cổ, u lympho Hodgkin và ung thư dạ dày.

2. Công nghệ tế bào gốc của Nhật là "chìa khóa" điều trị những bệnh nan y 

Công nghệ tế bào gốc của Nhật đã và đang tạo ra một cuộc cách mạng trong việc chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người. Với những ứng dụng của tế bào gốc, y khoa đã điều trị thành công hơn 80 bệnh lý khác nhau bao gồm: các bệnh di truyền, miễn dịch, các bệnh mãn tính, tổn thương,... và thậm chí cả các bệnh hiếm gặp bẩm sinh hay bệnh nan y như ung thư.

Cơ chế kích thích tủy xương giải phóng nhiều hơn tế bào gốc vào máu, từ đó tế bào gốc sẽ thay thế các tế bào bị tổn thương hoặc lão hóa trong cơ thể. Đặc biệt, tế bào gốc còn có khả năng tái tạo các tế bào bị tiêu diệt trong quá trình xạ trị và hóa trị.

Một số ứng dụng của công nghệ tế bào gốc Nhật Bản trong điều trị các bệnh lý:

• Bệnh tiểu đường: liệu pháp cấy tế bào gốc thúc đẩy cơ thể tái tạo các tế bào beta sản sinh insulin, giúp ổn định đường huyết cho người bệnh.
• Bệnh tim mạch: tế bào gốc giúp tủy xương giải phóng nhiều tế bào gốc hơn vào máu, cải thiện tình trạng xơ vữa động mạch, tăng sức bền thành mạch, từ đó giúp ổn định huyết áp và phòng ngừa xơ vữa động mạch.
• Bệnh đa xơ cứng: tế bào gốc giúp độ cứng và các cơn đau cơ của một số bệnh nhân giảm đáng kể, các động tác và phối hợp vận động dễ dàng hơn.
• Bệnh não: dưới tác dụng của tế bào gốc, số lượng tế bào não tăng lên, tăng cường kết nối giữa các tế bào thần kinh, cải thiện sự phối hợp vận động, phát triển trí tuệ , giảm thiểu các rối loạn tâm thần và chứng động kinh.
• Bệnh Parkinson: tăng sinh tế bào gốc nội sinh giúp tái tạo các tế bào thần kinh sản xuất ra dopamine, cải thiện chứng rung đối với bệnh nhân Parkinson.

3. Công nghệ tế bào gốc trong điều trị COVID-19

Bão Cytokine - Nguyên nhân tử vong hàng đầu ở bệnh nhân suy hô hấp do Covid-19

Phương pháp truyền tế bào gốc trung mô (MSC) nuôi cấy từ dây rốn cho các bệnh nhân COVID-19 có thể giúp ngăn chặn “cơn bão” Cytokine – nguyên nhân tử vong hàng đầu ở bệnh nhân suy hô hấp. Một trong các cơ chế hoạt động của MSCs khi truyền vào cơ thể là điều hòa miễn dịch. Các tế bào này có khả năng tăng cường hoạt động của tế bào T điều hòa từ đó ngăn chặn các tế bào T hoạt hóa, tế bào NK hay các đại thực bào giảm tiết cytokine trong đáp ứng miễn dịch. 

Vào tháng 7 năm 2020, trên cơ sở dữ liệu của nền tảng Đăng ký Thử nghiệm Lâm sàng Quốc tế (International Clinical Trials Registry Platform - ICTRP) do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) điều hành, trong tổng số 119 nghiên cứu lâm sàng đã được xem xét, có 99 nghiên cứu thử nghiệm điều trị COVID-19 sử dụng MSC và các chất tiết có nguồn gốc từ chúng. Phần lớn các nghiên cứu sử dụng MSCs có nguồn gốc từ: dây rốn, Wharton’s Jelly, tủy xương và mô mỡ. Trong đó có 6 nghiên cứu đã sử dụng chất tiết (exosome) có nguồn gốc từ MSCs. Các nghiên cứu cho thấy tính an toàn và hiệu quả của liệu pháp tế bào gốc khi điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 và việc ứng dụng tế bào gốc trong điều trị COVID-19 mang lại rất nhiều tiềm năng và hứa hẹn trong điều trị bệnh nhân viêm phổi do nhiễm bệnh, đặc biệt ở những bệnh nhân viêm phổi nặng. 

----------------------------------------------------------------------------
Để tìm hiểu thêm về kiến thức, vui lòng liên hệ với Mescells:
Văn phòng đại diện Nhật Bản: 〒175-0094 Tokyo, Itabashi ku, Narimasu 5-6-15
Hotline: 0936 588 688
Email: institute@mescells.com